Velayet davasında çocuğun menfaatini nasıl değerlendirir?

Velayet Davasında Çocuğun Menfaati Nasıl Gözetilir?

Boşanma süreci, sadece eşler arasında değil, varsa çocuklar açısından da derin etkiler yaratır. Bu süreçte en önemli hukuki tartışmalardan biri velayet konusudur. Türk Medeni Kanunu uyarınca, çocuğun üstün yararı (menfaati) velayet davalarında temel belirleyici unsurdur. Peki velayet davasında hâkim neye göre karar verir? Çocuğun menfaati nasıl gözetilir?

Velayet Nedir?

Velayet, çocuğun bakımı, eğitimi, korunması ve temsil edilmesi gibi hak ve yükümlülüklerin, boşanma sonrası hangi ebeveyn tarafından kullanılacağına dair karardır. Türk hukukuna göre küçük çocukların velayeti anne veya babaya verilir.

Çocuğun Menfaati Ne Demektir?

“Çocuğun menfaati” kavramı, sadece maddi olanaklarla sınırlı değildir. Hukuken çocuğun menfaati:

Fiziksel ve ruhsal gelişimini
Eğitim hayatını
Sosyal çevresini
Güvenli bir yaşam alanını
Ebeveynleriyle olan duygusal bağlarını

kapsayacak şekilde değerlendirilir.

Hâkim Hangi Kriterlere Göre Velayet Kararı Verir?

Hâkim karar verirken aşağıdaki kriterleri dikkate alır:

Hangi ebeveynin çocuğa daha uygun bir yaşam ortamı sunduğu
Çocuğun yaşı ve özel ihtiyaçları
Ebeveynlerin sosyal, ekonomik ve psikolojik durumu
Tarafların çocukla ilişkisi
Varsa çocuğun kendi tercihi (özellikle 12 yaş üstü çocuklar için)

Özellikle 2023 Yargıtay içtihatları, velayet kararlarında çocuğun fikrine daha fazla önem verildiğini göstermektedir.

Ortak Velayet Mümkün mü?

Türk hukukunda hâkim, anne ve babanın birlikte talep etmesi ve çocuğun menfaatine uygun görmesi hâlinde ortak velayet kararı verebilir. Özellikle son yıllarda bu uygulama yaygınlaşmaya başlamıştır.

Velayet Kararı Sonradan Değiştirilebilir mi?

Evet. Mahkeme kararıyla verilmiş velayet, daha sonra şartların değiştiği ispatlanarak değiştirilmesi istenebilir. Örneğin:

Velayet sahibi ebeveynin çocuğa zarar vermesi
Maddi ya da psikolojik olarak yetersiz hâle gelmesi
Çocuğun ciddi eğitim veya sağlık problemleri yaşaması

Bu gibi durumlarda velayet değişikliği davası açılabilir.

Sonuç: Velayet Davasında Çocuğun Menfaati Esastır

Velayet davalarında asıl amaç, çocuğun mutlu, sağlıklı ve güvenli bir ortamda yetişmesini sağlamaktır. Mahkemeler karar verirken anne ya da babanın değil, çocuğun menfaatini esas alır. Bu nedenle duygusal değil, hukuki ve objektif bir yaklaşım benimsenmelidir.